Daar staan we dan. Met zo’n 480 oud leerlingen -waarvan sommigen uit het verre buitenland- en een handjevol oud-docenten van het Nederlandsch Lyceum. Ik ben eigenlijk sprakeloos, maar ja, ik vind dat ik toch iets moet zeggen.

Het Nederlandsch Lyceum. Opgericht op 9 september 1909 in het gymnastieklokaal van de Haagsche Schoolvereeniging van Jan Ligthart: inderdaad, de geestelijke vader van Ot en Sien.

Een destijds unieke schoolvorm, omdat voor het eerst “het volwassen wordende kind” centraal werd gesteld. Met een tweejarige onderbouw, zodat er meer tijd was om tot een keuze te komen die zo bepalend is voor de rest van je leven.

De BOL werd 15 jaar later -100 jaar geleden- opgericht op initiatief van de oud-leerling Freek Schuylenburg met als voornaamste doel “het ontmoeten van elkaar en van de nog in leven zijnde leermeesters”. Well, here we are!!

Voor mijn tweelingbroer Huib en mij was “Het Nederlands” een vluchtheuvel. En misschien zelfs wel een soort tweede thuis. En ik denk, dat we daar niet de enigen in waren.

En nu ik Huib heb genoemd wil ik stilstaan bij al degenen die er vanavond niet meer bij kunnen zijn. Dat zijn er -helaas- heel veel. Sterker nog, er zijn zelfs oud-lyceïsten die zich al voor dit feestje hadden opgegeven, maar in de aanloop naar vanavond zijn overleden. Marc Chavannes bijvoorbeeld. Ik denk aan hen en ze zijn vanavond wat mij betreft allemaal virtueel onder ons.

Natuurlijk heeft een ieder aan zijn schooltijd zo z’n eigen herinneringen. Laat ik er eentje met jullie delen: wie herinnert zich dit boekje nog? Inderdaad, “Zien is kennen”, onmisbaar om de door biologieleraar Lodewijks voorgeschreven vogelbeurt tot een goed einde te brengen.

Hoe had ik ooit kunnen vermoeden dat die titel -“Zien is kennen”- óók staat voor de gemeenschappelijke ervaring, die wij met z’n allen vandaag hebben: veel mensen die we op dit lustrum zien, kénnen we immers. Van vroeger. Waar ze woonden, wie hun ouders waren, wat ze aan hadden en hoe ze zich gedroegen. En het gekke is, in essentie is iedereen eigenlijk hetzelfde gebleven. Natuurlijk, we zijn ouder, grijzer of kaler geworden, maar hoe vaak ik vandaag al niet heb gehoord “Je bent echt helemaal niets veranderd!”, ik zou het niet eens kunnen turven.

Daarom voelt het ook zo als een warm bad. Ik ben vandaag gewoon weer jong.

En ik neem aan, dat dat voor jullie allemaal geldt. Sterker nog, ik vind het geweldig -om niet te zeggen ontroerend- dat we vandaag met zóveel school- en tijdgenoten onze eigen trip down memory lane maken.

En dát we met zovelen zijn danken we niet alleen aan onze eigen inspanningen -we zijn als bestuur (Jaap, Madelon, Nico en ik zei de gek) ruim tweeëneenhalf jaar bezig geweest met de voorbereidingen- maar vooral ook aan de optrommelaars. Degenen die ons hebben geholpen met het traceren van zoveel mogelijk mail-adressen. Een heidense klus, mede vanwege het belemmerende effect van de AVG, de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Dus: dank aan -c.q. een diepe buiging voor- Willeke ten Noever, Rian van Meeteren, Jan van Duivendijk, Maureen Levisson, Loes Buiter, Dolf Hamming en Caroline Hoos. Zonder anderen tekort te willen doen zou ik één optrommelaar apart willen benoemen: Alette Taams. Zij is een onvermoeibare kampioen geweest in het opsporen van oud-lyceïsten; mede dankzij haar is het vanavond zo druk

Een feestje als dit is natuurlijk onvergetelijk, maar dat neemt niet weg dat de herinnering aan het Nederlandsch vergankelijk is. Zeker als wij er in de toekomst niet meer zullen zijn. En daarom hebben we als bestuur ook nagedacht over de vraag: hoe houden we die herinnering levend? Blijvend? Wel, daar hebben we wat op gevonden. Met medewerking van de Vereniging van Eigenaren van de appartementen aan de Willemstraat 40 hebben we ruim 3 weken geleden in de poort een tegel laten plaatsen die voor altijd -nou ja, voor altijd- de plek markeert waar het lyceum heeft gestaan. En hetzelfde geldt voor de Theo Mann Bouwmeesterlaan 75: daar zal binnenkort aan de gevel van het Mr. L.E. Visserhuis een koperen plaatje aangebracht worden, waaruit blijkt dat het Nederlands Lyceum ook daar gevestigd is geweest. En dat alles mede mogelijk gemaakt door een genereuze bijdrage van de Stichting Steunfonds van het lyceum.

Bij de onthulling van de tegel heb ik het navolgende gedichtje voorgedragen:

Het stof der tijd weer weggeblazen
Nu is voor ieder zonneklaar:
Hier was Het Nederlands(ch) gevestigd
Een heel bijzondere school, voorwaar.
Dat deze plek ooit die van ons was
Staat hiermee nu voor altijd vast
En daarom is dit monumentje
Ook zo verdiend en zo gepast… 

We vieren dit lustrumfeest in Madurodam. Vernoemd naar George Maduro, die op 8 februari 1945 in Dachau is vergast. Oók een oud leerling van het Nederlands; hij deed in 1934 eindexamen gymnasium. En daarmee is de cirkel mooi rond.

We hebben als bestuur de contacten met de event-manager van Madurodam -Demi Maatkamp- als buitengewoon prettig ervaren. Ze was behulpzaam, toegankelijk en last but not least zéér flexibel. We hebben begrepen, dat dit haar allereerste grote klus was en daarom zou ik haar graag iets willen aanbieden. Een ingelijste foto van de eindexamenklas van George Maduro, waarvan we hopen dat die ergens in Madurodam een vaste plek zal krijgen.

Tot slot, zoals je al eerder hebben aangekondigd treden wij als bestuur na dit feestje
-tijdens de eerstvolgende ledenvergadering- af. Het is mooi geweest. We hopen evenwel vurig, dat er oud-leerlingen bereid zullen zijn om het stokje van ons over te nemen. De overweldigende opkomst vanavond heeft in elk geval bewezen dat de BOL springlevend is. En het ledenbestand -we beschikken inmiddels over ruim 1250 adressen- is geheel bijgewerkt en up-to-date. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven via het mailadres van de BOL, zoals gemeld op de site.

En nu: genieten! Over minder dan een uur zullen er zeven buffetten open gaan en daarna zal het lastig zijn om stil te blijven zitten -hoewel dat natuurlijk wel mag- als de band van Nanne van Hoytema losgaat. Haagser kan het niet: de Van Hoytemastraat is vernoemd naar een verre voorvader van hem.

Dank voor jullie aandacht!

“Zing mee met ons
Die voor ’t lyceum gloeit
Niets gaat boven het lyceum
En al wat ons daar boeit
Ons werk, ons spel,
Onz’ onderlinge band
Die geven ons een richtsnoer
Houden heel ons leven stand
De tijd verglijdt
Wij voelen ons bereid
’t Lyceum heeft eenmaal ons jeugdbestaan geleid.”